Uit onderzoek naar 116 fiscale regelingen bleek dat 11 van de 73 onderzochte regelingen op een efficiënte manier bijdragen aan het beoogde doel. In 2023 is er met de fiscale regelingen samen totaal € 150 miljard gemoeid, dit is ongeveer 40% van de totale belasting- en premie-inkomsten van de overheid. In het onderzoek zijn fiscale regelingen beoordeeld op de volgende vier criteria:

• Doet de regeling wat beoogd is (doeltreffendheid) en gaat dat op efficiënte manier (doelmatigheid);

• Is er een onderbouwing voor ingrijpen door de overheid;

• Is er sprake van complexiteit in de uitvoering en handhaving;

• Kost het (te veel) moeite om voordeel van de regeling te hebben (doenvermogen)?

Van de 73 regelingen waar evaluatierapporten voor beschikbaar zijn, blijkt dat het van 41 regelingen onzeker is of deze doeltreffend en doelmatig zijn. Van 21 regelingen blijkt dat deze niet doeltreffend en doelmatig zijn. Naast doeltreffendheid en doelmatigheid is ook gekeken naar de reden waarom een regeling in het leven geroepen is. Bij 17 regelingen bleek er geen onderbouwing voor overheidsingrijpen (meer) te zijn en bij 33 regelingen is dit onzeker. Onderzoekers hebben ook gekeken naar de uitvoerbaarheid van de regelingen. Hieruit bleek dat 24 regelingen uitvoeringstechnisch zeer ingewikkeld zijn voor de Belastingdienst en dat 11 regelingen een groot beroep doen op het doenvermogen van belastingplichtigen.

Aanbevelingen In het rapport wordt aanbevolen terughoudend te zijn met nieuwe fiscale regelingen en kritisch te kijken naar regelingen die slecht scoren op één of meerdere criteria. Voor bestaande fiscale regelingen die slecht scoren is het advies om kritisch te kijken of de regelingen verbeterd kunnen worden of kunnen worden versoberd danwel afgeschaft. Ook wordt geadviseerd om waar relevant de doelstellingen van bestaande regelingen te actualiseren, omdat van een aantal fiscale regelingen de doelstelling inmiddels achterhaald is of onvoldoende concreet is geformuleerd.

Na de zomer reactie Dit rapport is onderdeel van de aanpak van fiscale regelingen, waarmee het kabinet het belastingstelsel eenvoudiger wil maken. De resultaten uit de internetconsultatie van eerder dit jaar, zijn ook in dit rapport meegenomen. Het kabinet zal de uitkomsten van het rapport bestuderen en wil na de zomer met een reactie op het rapport komen.

Bron: MvF 7-07-2023 nr. 2023-0000162264 Kamerbrief aanbieding ambtelijk rapport aanpak fiscale regelingen